https://js.ugd.edu.mk/index.php/riha/issue/feed 2025-02-21T00:40:52+00:00 Ljuben Tevdovski ljuben.tevdovski@ugd.edu.mk Open Journal Systems https://js.ugd.edu.mk/index.php/riha/article/view/7167 2025-02-21T00:28:10+00:00 Gjorgi Pop-Atanasov zorica_velkova@yahoo.com

<p>Кратовско-штипскиот митрополит Михаил е значаен црковен деец од XVII в. Потекнува од богато кратовско семејство и бил близок соработник на пеќскиот патријарх Паисиј. По упокојувањето на патријархот Паисиј, новиот пеќски патријарх Гаврил го ракоположил за архиереј на Кратовско-штипската епархија. Во ракописните и старопечатените црковни книги од својата библиотека, но и во други црковни книги со коишто се служел, тој оставил интересни записи со податоци за својот живот и за други историски личности и настани од времето во коешто живеел.</p> <p>Клучни зборови: кратовско-штипски митрополит Михаил, ракописи, записи.</p>

2024-02-29T00:00:00+00:00 Copyright (c) 2024 Review of the Institute of History and Archaeology https://js.ugd.edu.mk/index.php/riha/article/view/7168 2025-02-21T00:40:52+00:00 Stojko Stojkov stojko.stojkov@ugd.edu.mk

<p>Дел од силното влијание од империјата на Новиот Рим на Балканот се стремежите за создавање држави по византиски урнек, вклучително создавање на алтернативни империјални структури, чии лидери или се стремеле да достигнат до единствената вистинска царска титула – ромејската, или поради невозможност - создаваат своја верзија на империјата во териториите што ги контролирале. Основната империјална алтернатива се јавуваат бугарските царства на Балканот. Паралелно на нивната етничка интерпретација во науката постои разбирањето на истите како мултиетничка и над-етничка империјална заедница. Ова статија ја истражува последната интерпретација и се обидува да даде одговор на прашањата дали постоела таква заедница, дали постоела во целиот период, дали е една или се во прашање неколку и какви се односите меѓу нив.</p> <p>Заклучокот до кој се доаѓа е дека не постоела една мултиетничка и над-етничка бугарска империјална заедница и традиција низ средниот век. Се до XIII в. со поимот Бугари се нарекувани различни народи и со него се (само)именувале луѓе од различни етноси, но не е забележано разбирање дека тие сите сочинуваат нешто цело, ниту има знаци за постоење на солидарност и меѓусебно признавање како припадници кон таква заедница. Идеи за постоење на бугарски мултиетнички заедници се појавуваат дури во XIII в. и тоа во две меѓусебно ексклузивни варијанти. Така не е во прашање мултиетничка империјална заедница пандан на ромејската, туку хетерогена појава – сочинета од различни обиди за легитимација и создавање држави и цркви, и поврзани со нив елити, династии, политички центри, територии, што довело до различни разбирања за значењето на поимот Бугари, како место на живеење, потекло, етничка припадност и состав. Врската меѓу таквите алтернативни обиди за царска легитимација на Балканот била единствено бугарската царска титула.</p>

2024-03-22T00:00:00+00:00 Copyright (c) 2024 Review of the Institute of History and Archaeology