Вредносните ориентации кај адолесцентите
Abstract
Предмет на проучување во ова истражување се вредносните ориентации на адолесцентите, со цел да се утврди кои вредносни ориентации ги преферираат овие лица и дали постојат полови разлики помеѓу нив во преференцијата на вредносните ориентации. Истражувањето е спроведено во периодот март-април 2008 година, во средно училиште во Штип. Во истражувањето учествуваа вкупно 49 испитаници кои се на возраст од 15 до 17 години (средна адолесценција), од кои 24 се од машки пол, а 25 од женски пол. За прибирање на потребните податоци е користена скалата на Попадиќ (Popadić, 1994), со 10 вредносни ориентации, операционализирани преку опис на 10 начини на живеење. По обработката на добиените податоци ги добивме најпреферираните и најмалку преферираните вредносни ориентации на адолесцентите, како и половите разлики кои постојат помеѓу нив. Три најпреферирани вредносни ориентации на адолесцентите во Штип се: утилитарна, семејна и индивидуалистичка и хедонистичка, додека три најмалку преферирани вредносни ориентации за овие лица се: сознајна, алтруистичка и прометејска активност. Три најпреферирани вредносни ориентации за адолесцентите од машки пол се: утилитарна, семејна и хедонизам, а три најмалку преферирани вредносни ориентации се: атруистичка, сознајна и утилитарен активизам. За адолесцентите од женски пол, три најпреферирани вредносни ориентации се: семејна, утилитарна и индивидуалистичка, а три најмалку преферирани вредносни ориентации се: религиозна, алтруистичка и сознајна ориентација. Статистички значајна разлика во вредносните ориентации кои ги преферираат овие две групи на испитаници не добивме, иако е видливо дека поголеми разлики постојат во преферирањето на алтруистичка и религиозна ориентација, при што резултатите укажуваат на тоа дека момчињата повеќе ги преферираат овие вредносни ориентации, во однос на девојчињата.References
Vander Zanden, J.W. (2000). Human Development. USA.Division of The McGraw-Hill Companies.
Cekrljija, Dz., Turjacanin, V. & Puhalo, S. (2004). Društvena orijentacija mladih. Banja Luka: Nacionalni institut za borbu protiv narkomanije.
Havelka, N. i sar. (1990). Efekti osnovnog školovanja. Beograd: Institut za psihologija
Kaprara, D. V. & Cervone, D. (2003). Ličnost determinante, dinamika i potencijali. Beograd: Dereta.
Kuzmanović, B. (1995). Uvodna razmatranja za istraživanje promena vrednosnih orientacija mladih u SRBIJI. Во: Psihološka istrazivanja, 7, 9-19.
Kuzmanović, B. (2001). Društvena kriza i kriza vrednosnog sistema mladih. Во: Adolescencija Drama jedne mladosti u srbiju 1990-2000, 39-49
Lacković - Grgin, K. (2004). Psihologija adolescenicije. Jastrebarsko. Naklada Slap
Logue, M.B. (2001). Emotional Problems of Adolescents. In Walker, C.E. & Roberts, M.C.(Eds.), Handbook of Clinical Psychology (pp.638-656). New York: John Wiley and sons.
Mladenović, U. & Kuebl, J. (2000). Vrednosne orientacije, preferencije životnih stilova adolescenata. Во: Psihologija, 3-4, 435-454.
McCullough, G., E.S. Huebner & Ј.Е. Laughlin (2000): Life events, selfconcept, and adolescent’ positive subjective well-being, Psychology in the School, 37 (3), 281-290.
Popadić, D. (1995). Uzrasne i generacijske razlike u preferenciji životnih stilova. Во: Psihološka istraživanja, 7, 71-88.
Rejk, B. & Edkok, K. (1989). Vrednosti, stvovi i promena ponašanja. Beograd: Nolit.
Sridhar, Y. N. Value Development. http://www.ncte-in.org/pub/rimse/spk3.htm. (прочитано: септември, 2005).
