Римско воено право, IMPERIUM MILITAE

Abstract

Во романистиката е веќе општопознато дека практичните
Римјани не се бавеа многу со теориски истражувања ниту на својата
држава, ниту на својата армија – туку тие постепено ги градеа и двете, во од
ги реформираа и плански ги надградуваа, сè со цел да можат да одговорат
на предизвиците на нивното време. Згора на сè, Римјаните ова не го правеа
врз основа на некакви си експликативни доктрини или априорни концепти,
туку преку изнаоѓање конкретни решенија на секојдневните проблеми,
но и користејќи го како сопственото искуство, така и туѓото знаење.
Па затоа, слично како што хеленскиот романофил Полибиј (Polibius
/ ок. 200–120 год.пр.н.е), во своето дело Историја на светот(Historia)
го постави круцијалното прашање: „Дали постои таков неразумен човек
кој не го интересира со помошта на какво државно уредување Римјаните
успеаја да го освојат целиот свет?“ – така и авторот на овој труд, онолку
колку што тоа го дозволува расположливиот простор за еден ваков тип
истражување, скромно и непретенциозно се обидува да даде одговор на
круцијалното прашање: „Каква е таа воена структура која ја создаде и ја
одбрани една од најголемите и најтрајни империи во светската историја и
според кои правила таа се раководеше“?
Клучни зборови: војска, војна, заповедник, милитарен менталитет, Центуријатски комиции, свештеници-фецијали, воен морал