Квалитетно - технолошки својства кај домашни дво редни форми на јачмен
Abstract
Главната цел во ова истражување е да се утврдат квалитетно – технолошките својства кај домашни дво редни форми на зимски јачмен.
Полските опити од ова истражување се реализирани на опитните површини на производната единица "Унисервис Агро" во два локалитета, Овче Поле и Струмица, во текот на две години (2012-2013 и 2013-2014). Опитите се поставени според методот на случаен блок систем, во три повторувања за секој генотип и локалитет, со примена на стандардна агротехника за јачменот.
Како експериментален материјал се употребени вкупно пет домашни генотипови на зимски дворедни форми јачмен. Три од нив се регистрирани сорти (Хит, Извор и Егеј) и две се перспективни линии (Линија 1 и Линија 2).
Од квалитетно – технолошките својства на зрното на јачменот се анализирани следниве параметри: содржина на протеини (%), изедначеност на зрната од I класа (%), водоосетливост (%), степен на накиснување (%), маса на 1 000 зрна (g) и хектолитарска маса (kg/hl).
Содржината на протеините е одредена преку утврдување на содржината на вкупен азот, по методот на Kjeldahl, додека одредувањето на изедначеноста на зрната од I класа, водоосетливоста и степенот на накиснување се работени според стандардите на Европската конвенција за производство на пиво. За утврдување на хектолитарската маса е користен стандардот ISO 797.
Добиените резултати од анализата на квалитетно - технолошките својства, статистички се обработени со статистичкиот пакет (Stat Soft, 8.0). Освен дескриптивната статистика, податоците за овие својства се анализирани и со методот на кластер анализа (Cluster Analysis, CA), со цел да се утврди поврзаноста односно оддалеченоста на испитуваните генотипови врз основа на квалитетно – технолошките својства.
Генерално, во двата локалитета, добиените просечни вредности за сите квалитетно – технолошки својства, за сите генотипови заедно, просечно за периодот на истражување, се во граница на оптималните вредности, со исклучок на содржината на протеини, која кај сите генотипови е над 12 %.
Генотиповите Линија 1 и Линија 2 се издвоија со најдобри квалитетно – технолошки својства и во двата локалитета, но со добар квалитет на зрното се покажа и генотипот Извор, анализиран во локалитетот Овче Поле.
Со примена на кластер анализата, направена врз основа на квалитетно – технолошките својства, добивме дека сите анализирани генотипови и во двата локалитета се блиско поврзани меѓусебе, издиференцирани во еден кластер, со ислучок на генотипот Линија 1, испитуван локалитетот Овче Поле.
References
Aguirre, A., Rubiolo, J.O., Ribotta, D.P., Lujȧn, S.J., Peŕez, T.G., Leòn D.E. (2006). Effects of incident radiation and nitrogen availability on the quality parameters of triticale grains in Argentina. Experimental Agriculture, 42: 311–322.
Bregitzer, P., Mornhinwig, D., Jones B. (2003). Resistance to Russian wheat aphid damage derived from STARS9301B Protects agronomic performance and malting quality when transferred to adapted barley germplasm. Crop Science 43: 2050-2057.
Drezner G., Dvojković, K., Horvat, D., Novoselović, D., Lalić A. (2007). Environmental impacts on wheat agronomic and quality traits. Cereal Research Communications, 35(2): 357-360.
European Brewery Convention (1998). Analytical, European Brewery Convention. Nurnberg, Germany, Verlag Hans Carl Getranke, Fachverlag.
Evans, L.T., Wardlaw I.F. (1976). Aspects of the comparative physiology of grain yield in cereals. In: N.C. Brady (Ed). Advance in Agronomy, 28: 301-359.
FAOSTAT, (2014). Food and Agriculture Organization of the United Nations, http://faostat3.fao.org/home/E.
Fox, G.P., Stuart, J., Kelly A. (2007). Value of the test weight method in assessing barley quality. Proceedings of the 13th Australian Barley Technical Symposium, Fremantle, Australia.
Gali, V.J., Brown C.G. (2000). Assisting decision-making in Queensland barley production through chance constrained programming. Australian Journal Agricultural Resource Economics, 44: 269–287.
Glamoclija, D., Lazarevic, J., Kovacevic, D., Ružicic L. (1998). Effects of nitrogen top dressing and microelements foliar fertilization on the yield and yield components of malting barley. Proceedings, Breeding of Small Grains, 401-40.
Hadjichristodoulou A. (1990). Stability of 1000-grain weight and its relation with other traits of barley in dry stress. Euphytica, 51: 11-17.
Hatfield, PG., Hopkins, JA., Pritchard, GT., Hunt CW. (1997). The effects of the amount of whole barley, barley bulk density and form of roughage on feedlot lamb performance, carcass characteristics and digest kinetics. Journal of Animal Science, 75: 3353 – 3356.
Hayesa P., Castroa, A., Marquez-Cdilloa, L., Coreya, A., Henson, C., Jones, B., Klinga, J., Matherd, D., Matusa, I., Rossia, C., Satoe K. (2004). Genetic diversity for quantitatively inherited agronomic and malting quality traits. Plant Breeding, 119: 130-139.
Hunt C.W. (1996). Factors affecting the feeding quality of barley for ruminants. Animal Feed Science and Technology, 62: 37–48.
ISO 797 - Determination of mass per hectoliter.
Kjeldahl J. (1883). A new method for the estimation of nitrogen in organic compounds. Journal of Analytical Chemistry, 22: 366.
Lalevic, D., Biberdzic M. (2012). The influence of weather conditions and nitrogen fertilization of some characteristics of winter barley. Book of proceedings. Third International scientific symposium “Agrosym Jahorina 2012”, 245-249. (ISBN 978-99955-751-0-6).
Lalić, A., Kovačević, J., Šimić, G., Drezner, G., Guberac V. (2007). Environmental effects on grain yield and malting quality parameters of winter barley. Cereal Research Communications, 35(2): 709-712.
Lockhart, H.B., Hurt D.H. (1986). Nutrition of oats. In: WEBSTER, F.H.(Ed.) Oats: Chemistry and Technology, St Paul: AACC, 297-308.
Mathison, GW., Hironaka, R., Kerrigan, BK., Vlach, I., Milligan, LP., Weisenburger RD. (1991). Rate of starch digestion, apparent digestibility and rate and efficiency of steer grain as influenced by barley grain volumeweight and processing method: Canadian Journal of Animal Science, 71:867-878.
Mohammadi, S.A., Prasanna B.M. (2003). Analysis of genetic diversity in crop plants-salient statistical tools and considerations. Crop Science, 43: 1235–1248.
Oddy, VH., Ewoldt, CL., Jones, AW., Warren HM. (1990). Metabolisable energy content of diets based on oats grain: Australian Journal of Experimental Agriculture, 30: 503-506.
Pawlonka, Z., Skrzyczyńska J. (2004). The effect of selected agro technical factors and weather conditions on the weeding of winter triticale. Annals UMCS, Sec. E, 59: 1037–1047.
Perttila, S., Valaja, J., Partanen, K., Jalave T. (2001). Effect of volumeweight on apparent ileal and excreta amino acid digestibility and feeding value of barley for poultry. Journal of Animal and Feed Science, 10: 671-685.
Reid, D.A., Wiebe G.A. (1979). Taxonomy, botany classification and world collection. Barley: Origin, botany, culture, winter hardiness, genetics, utilization, pests. USDA Agriculture Handbook, 338: 79-104.
Tapsell, C.R., Thomas W.T.B. (1981). Estimating the genetically components for cross-prediction of yield and its components in barley, Edinburgh. Barley Genetics, IV: 79-83.
Varga, B., Svečnjak, Z., Jurković, Z., Pospišil M. (2007). Quality responses of winter wheat cultivars to nitrogen and fungicide applications in Croatia. Acta Agronomica Hungarica, 55(1): 37-48.
Wiseman J. (2000). Correlation between physical measurements and dietary energy values of wheat for poultry and pigs. Animal Feed Science and Technology, 84: 1-11.
Аткисон Б. (1990). Технически възможности при производство на малц и пиво. IX Национална научно-техническа Конференција по пивоварна промишленост, Варна.
Вълчев Д. (2007). Проблеми, постижения и перспективи в селекцията по сухоустойчивост и студоустойчивост при ечемика. Field Crops Studies, IV(1): 5-18.
Вълчева Д. (2000). Адаптивен потенцијал и селекционо–генетични възможности за подобряване качеството на пивоварния ечемик. Докторска дисертация. Селскостопанска Академия, Институт по ечемика, Карнобат, Бугарија, 163.
Вълчева, Д., Вълчев, Д., Навущанов С. (1996). Адаптивни възможности на американски сортове ечемик към условията на Югоизточна България, Научни трудове, VII: 42-47.
Вълчева, Д., Въчев Д. (2005). Подобряване качеството на зъното в селекцията на пивоварен ечемик. Балканска научна конференция, Карнобат.
Въчева, Д., Въчев, Д., Димова., Д., Гочева, М., Дюолерова, Б., Попова Т. (2011). Проблеми, насоки, постижения и перспективи и селекцијата на зимния ечемик. Селскостопанска Nаука, 44: 22-35.
Државен завод за статистика на Република Македонија (2013). Полједелство, овоштарство и лозарство, 2013. Статистички преглед, земјоделство, стр. 60. ISBN 978-608-227-135-4. Преземено на 12.09.2014 г. (http://www.stat.gov.mk/publikacii/5.4.14.02.pdf).
Костадинова, С., Ганушева Н. (2012). Съдържание на макроелементи в нови генотипове пивоварен ечемик. Field Crops Studies, VIII(1): 7-14.
Манчев СТ. (1975). Изисквания към пивоварните качества на ечемика. Пивоварен ечемик, Пловдив, 47-58.
Палмар Д.Ж. (1990). Влияние на качеството на малца върху работата на варилното отделение. X Международна научно-техническа конференция по пивоварна промишленост, Варна.
Степанов А.Н. (1986). Влияание удобрений на урожай и пивоварнь е качества ячмена. Научнотехнички бюолетин.
Филиповски Ѓ. (1959). Генеза, еволуција и научне основе мелиорација слатина Овчег Појла. Докторска дисертација, Белград.
Филиповски, Ѓ., Ризовски, Р., Ристевски П. (1996). Карактеристики на климатско-вегетациско почвените зони (региони) во Република Македонија. Македонска академија на науките и уметностите, Скопје, 177.
Хараланов, В., Костова С. (1968). Сравнителни проучвания на зимни сортове двуреден ечемик. Растениевъдни науки, 5(8): 43-50.
